Lista tematów
Pierwszy program w C++
Pierwsze kroki
Spróbujmy najpierw napisać program, który coś wypisze. Mówi się, że komputer wypisuje coś na wyjście, czyli, że tekst pojawi się na ekranie. Oto linijka, która to robi:
std::cout << "Witaj uzytkowniku!";
Na ten moment nie przejmuj się tym std::, zaraz wyjaśni się, dlaczego jest to potrzebne i jak tego uniknąć.
Każda linijka musi się kończyć znakiem ; - tak został stworzony język, żeby jasno oddzielić od siebie linie. cout to z angielskiego character output, czyli wyjście znaków. Komputer oczekuje po nim znaku <<, po którym powinna znaleźć się wartość do wypisania. Z racji tego, że program ma wypisać słowo (albo zdanie), a nie na przykład liczbę, musi ona znaleźć się między znakami " ". Co istotne, na razie dopuszczane są tylko litery alfabetu łacińskiego.
Jest jeden problem, komputer nie wie co robi std::cout. Po prostu, ta instrukcja jest mu nie znana - musimy mu to wytłumaczyć. Robi to za nas <iostream>. Jest to plik, który mówi komputerowi: “Jak natrafisz na znaki std::cout, to oczekuj operatora <<, a wtedy wypisz to, co się po nim znajduje”. No dobrze, teraz trzeba tylko dodać te “wytłumaczenie” do naszego pliku. Robi to instrukcja #include.
#include <iostream>
std::cout << "Witaj uzytkowniku!";
Po co std::?
Wyobraź sobie pulpit, na którym jest plik o nazwie o nazwie “cout”. Nie możesz tam zrobić drugiego pliku, o tej samej nazwie. Żeby tego uniknąć, można zrobić folder i w nim umieścić plik “cout”. Tyle, że teraz za każdym razem muszę wejść ów folder, żeby uzyskać zawartość pliku “cout”. Tym gorzej, jeśli na pulpicie nie ma żadnego pliku “cout” i nic by się nie stało, gdyby znajdował się poza folderem.
To samo dzieje się w naszym programie. Programiści, w obawie przed tworzeniem dwóch różnych obiektów o tej samej nazwie, umieścili cout w “folderze”, o nazwie std (profesjonalnie, nosi on nazwe namespace, czyli przestrzeń nazw). Za każdym razem, gdy chcę z niego skorzystać, muszę pisać std::cout. Możemy przyjąć, że std:: to otworzenie tego “folderu”. Żeby tego uniknąć, można wyciągnąć cout poza “folder”. Robi to instrukcja using namespace std. Co istotne, gdy raz “wyciągniemy” cout, nie musimy więcej tego robić! Każde kolejne cout możemy pisać bez std::.
#include <iostream>
using namespace std;
cout << "Witaj uzytkowniku!";
Funkcja główna
Pozostała ostatnia kwestia. Komputery nie wiedzą gdzie zacząć wykonanie programu! Z tego też powodu, programiści wiele lat temu postanowili, że od teraz każdy program będzie zaczynał się w bloczku main, który profesjonalnie nosi nazwę funkcja. Funkcja ta wygląda następująco:
int main()
{
// Program do wykonania.
return 0;
}
// A to swoją drogą są komentarze.
// Nie wpływają one na działanie programu.
// Są tutaj tylko do wytłumaczenia kodu.
Co to int i po co return 0? Gdy program się zakończy, komputer chciałby wiedzieć, czy program wykonał się prawidłowo. Uzyskuję tą wartość poprzez tak zwane zwracanie. Programiści założyli, że 0 oznacza “udało się”, a inne wartości “nie udało się”. Typ wartości zwrotnej w tym wypadku to int, z angielskiego integer, bo skoro chcemy zwrócić 0 to jest to liczba całkowita. Połączmy więc nowo nabytą wiedzę z instrukcją wypisującą coś na wyjście.
#include <iostream>
using namespace std;
int main()
{
cout << "Witaj uzytkowniku!";
return 0;
}
Tak oto napisałeś swój pierwszy program w języku C++!
Wielokrotne wypisywanie
Gdy wypisujemy wiele lini tekstu, musimy oznajmić językowi, że ma “wypisać” tą nową linię, pomiędzy zdaniami, które chcemy oddzielić (tak, można wypisać nową linię, jest za to odpowiedzialny znak \n (znak, nie znaki), albo std::endl) .
#include <iostream>
using namespace std;
int main()
{
cout << "Witaj uzytkowniku\n";
cout << "Ten tekst bedzie umieszczony w nowej lini, "
cout << "ale ten nie" << endl << "Moge rowniez 'dwukrotnie' cos wypisac, z jednej lini w kodzie\n";
return 0;
}
Należy pamiętać, że gdy w późniejszych artykułach omawiane będą słówka zaczynające się na std::, znaczy to, że oryginalnie były w tym “folderze” std, ale skoro używamy using namespace std, to już się tam nie znajdują.
Uruchomienie programu
Jeżeli korzystasz z kompilatora online (kompilator - narzędzie, które zamienia kod C++ na taki, rozumiany przez komputer), poszukaj przycisku run albo uruchom, w zależności od strony. Jeżeli korzystasz z Code::Blocks kliknij F9 aby uruchomić program.